İnsanlar gün içinde zamanlarının büyük bir çoğunluğunu ev, iş yeri, okul gibi iç mekanlarda geçirir. Araştırmalar, iç ortamlarda geçirilen zamanın gün içindeki zamanımızın %90’ını kapladığını gösteriyor. Bu nedenle iç mekanlardaki hava kalitesi sağlık açısından çok büyük bir önem taşıyor.
Bazı kirleticilerin iç mekanlarda yol açtıkları zarar dış mekanlara nazaran oldukça fazladır. Yapılan araştırmalar, bazı iç mekan kirleticilerinin açık havaya nazaran, kapalı alanlarda 10 kat oranında daha güçlü olduğu gösteriyor. Kapalı alanlardaki kötü hava kalitesi, insan sağlığında kısa, orta ve uzun vadede olumsuz etkiler yaratmakta.
Bu etkiler çoğu insan tarafından önemsenmeyen günlük semptomlardan kronik hastalıklara kadar geniş yelpazeli birçok sağlık sorununu beraberinde getiriyor. Astım, alerji ve enfeksiyonlar hatta bazı araştırmalara göre kanser hastalığı, iç mekanda kötü hava kalitesine neden olan hava kirleticilerinin yol açtığı sağlık sorunlarından.
Peki, iç mekanda havayı kirleten hava kirleticileri nelerdir?
İç ortam hava kalitesini olumsuz etkileyen birçok kirletici vardır. Ev, iş, okul gibi kapalı mekanlarda sağlığımızı direkt olarak tehdit eden bazı hava kirleticilerini aşağıdaki gibi örneklendirebiliriz;
Karbonmonoksit (CO): Çıkışı olmaya gaz yüzey ısıtıcıları, sızdırma sorunu olan bacalar ve fırınlar, odun ve gaz sobaları ve sigara dumanı karbonmonoksit yayarlar. Dış mekanlara nazaran iç mekanlarda yayılan karbonmonoksit özellikle çocukları olumsuz etkiler. Kapalı mekanda yayılım sağlayan karbonmoniksit, solunum yolu hastalıkları başta olmak üzere sağlığımızı tehdit eden birçok hastalığa davetiye çıkarır.
Kurşun: Toz halinde kapalı alanları kirleten bir diğer kirletici de kurşundur.
Azot dioksit (NO2): Azot dioksit de tıpkı karbondioksit gibi dış mekanlara nazaran iç mekanlarda sağlık açısından çok daha büyük olumsuzluklara neden olur. İç mekanda gerçekleşen azot dioksit salınımı çıkışı olmayan gaz sobalar, ısıtıcılar ve sigara dumanından kaynaklanır.
Biyolojik maddeler: Nemli duvar, halı, mobilyalar, klimalar ve iç mekanda aynı havayı solduğumuz evcil hayvanlar, iç mekanda kötü hava kalitesine neden olan kirleticilerdendir.
Pestisitler: İç mekanlarda istenmeyen haşereleri öldürmek için kullanılan insektisit, termisit ve dezenfektanlar pestisit yayarlar ve bu yayılım iç mekan hava kalitesini düşürür.
Organik gazlar: Boyalar, boya çözücüler gibi solventler, spreyler, temizleyiciler ve dezenfektanlar, hava kalitesini düşüren organik buhar oluşumuna neden olurlar.
Ev tozları: Yiyecekler ve artıkları, insan ve hayvan kaynaklı kıl ve deri döküntüleri, mobilya ve inşaat malzemelerinden dökülen partiküller ev tozlarını oluşturarak iç mekanda hava kalitesini düşürür.
Hava kirleticilerine karşı önlem alarak iç mekandaki hava kalitesini artırmak ve yaşam kalitesini artırmak için mekanda düzenli havalandırmayı sağlamak ve hava temizleme sistemleri tercih edilebilir.
